Yetişkinlikte Arkadaşlık

/

Yetişkinlik dönemindeki arkadaşlıklara özgü zorlukları iki kategoride toplayacağım. Birincisi kişinin eski (çocukluk, gençlik ve genç yetişkinlik dönemlerinden edindiği) arkadaşlarla yaşanan zorluklardır. İkincisi ise yetişkinlik döneminde yeni arkadaş edinmek ile ilgili yaşanan zorluklardır. Elbette bazı zorluklar vardır ki bu iki kategorideki ilişkileri de ilgilendirir.

Eski arkadaşlıklar kişinin geçmiş dönemlerinde edindiği bu nedenle de köklü arkadaşlıklardır. O kişinin tarihini bilirsiniz o da sizinkini… Uzun yıllara yayılan bir arkadaşlık ilişkisi farklı dönemlerde katman katman gelişme şansı bulur. Bu arkadaşlıkların bir diğer avantajlı yanı da genellikle çocukluk, gençlik gibi arkadaşlık kurmaya ve geliştirmeye en elverişli zamanlarımızda edinmiş olmamızdır. Bu dönemler kişinin öğrencilik yıllarına denk geldiğinden daha çok sayıda akran ile bir arada olma ve uzun vakitler geçirme anlamına gelir. Aynı zamanda bu dönemler arkadaşlık ilişkilerinin daha öncelikli ve ön planda olduğu dönemlerdir. Fakat bu köklü arkadaşlıkların yüzleşmesi gereken birçok zorluk olur. Bunların başında coğrafi olarak uzaklaşmak gelir. Genellikle bu arkadaşlarımızla bir noktadan sonra ayrı düşeriz; okul için, iş için veya başka sebeplerden şehir, ülke değiştirmişizdir. Artık arkadaşlığımız uzak mesafe ilişkisidir. Bu da eski sıklıkta paylaşım yapmanın mümkün olmaması demektir. Eski arkadaşlıkları en az fiziksel mesafeler kadar zorlayan diğer bir durum da arkadaşlıklar eski olsa da insanların zamanla değişebilmesidir. Çocukluk veya ergenlikte bir arkadaşlıktan beklentilerimiz farklıdır. Dahası artık ne biz o eski biziz ne de arkadaşımız. Doğal olarak uyumsuzluklar doğabilir. Eğer bu uyumsuzlukları aşmak mümkün olmuyorsa ilişkiler bozulur veya kopar. Bu durumda en iyi ihtimalle eski arkadaşlar nostaljik bir bağ olarak kalır.

Gelelim ikinci kategoriye; yeni arkadaşlıklar, yetişkinlikte yeni arkadaşlar edinmek ve bu ilişkileri güçlendirmek bir hayli zor olabilir. Öncelikle artık arkadaş edinmek ve arkadaşlıklarımızı geliştirmek için gereken zamana sahip olmadığımız gerçeği ile karşılaşırız. Hayatımıza iş, aile ve sorumluluklar girmiştir. Hayatımızın önceki evreleri kadar boş vakte sahip olmadığımızdan istesek de eskisi gibi sosyalleşemeyiz. Bu da arkadaş edinebilsek bile o ilişkileri geliştirmek için gereken zaman kısıtlıdır. Dahası önceliklerimiz de değişmiştir. Var olan zamanımızı yeni insanlar tanımak veya onlarla zaman geçirmek yerine işimize, ailemize ve kendimize ayırmak daha cazip görünebilir. Sosyal çevrelerimiz genellikle iş yeri, aile, komşular, çeşitli spor ve hobi aktiviteleridir. Bir yetişkinin sosyal çevresi genellikle bu çevrelerle sınırlı ve sabit kalmaktadır. Yetişkinlikte arkadaş edinme ve bu ilişkileri geliştirmenin önündeki bir diğer engel şudur ki yetişkin insanlar çocukluk ve gençlikteki versiyonlarına kıyasla arkadaşlara güvenmek konusunda daha temkinlidir, bu da arkadaşlığın gelişmesi için daha fazla zamana ihtiyaç olması anlamına gelir; oysa aksine elimizde ondan çok az kalmıştır.

Neler Yapabiliriz?

Eski arkadaşlıklar için:

Yetişkinlikte eski arkadaşlıkları sürdürmek, hayatın yoğun temposu içinde zorlayıcı olabilir. İş, aile sorumlulukları, taşınmalar, farklı yaşam evreleri derken zaman ve enerji kısıtlı hale gelir. Ancak çaba göstererek bu bağlar güçlü kalabilir.

1. Niyetli Olmak ve Öncelik Vermek

Arkadaşlıklar kendiliğinden devam etmez; tıpkı diğer ilişkiler gibi emek ister.
Zaman zaman mesaj atmak, doğum günlerini hatırlamak ya da özel günlerde aramak bile çok şey fark ettirir.

2. Küçük ama Sürekli Temaslar

Haftada bir kısa mesaj ya da ayda bir telefon konuşması, kopmamayı sağlar.
Her konuşma derin olmak zorunda değil; “Nasılsın, seni düşündüm” demek bile yeterli olabilir.

3. Ortak Ritüeller Yaratmak

Yılda bir aynı kafede buluşmak, doğum günlerinde bir araya gelmek gibi küçük gelenekler bağı canlı tutar.
Dijitalde de yapılabilir: Belirli aralıklarla görüntülü konuşma günleri, online oyun akşamları gibi.

4. Esneklik ve Anlayış Göstermek

Hayat yoğun olabilir. Cevap geç gelebilir ya da planlar iptal olabilir. Bu durumu kişisel almamak önemlidir.
Yetişkin arkadaşlıklarında anlayış, en büyük bağlayıcılardandır.

5. Zaman Ayırmak (Az da Olsa)

“Vakit bulursam görüşürüz” değil, “Şu gün için plan yapalım” diyerek somutlaşan görüşmeler daha çok gerçekleşir.
Gerekirse küçük anlar yaratabilirsiniz: Öğle arasında yürüyüş, iş çıkışı kahve vs.

6. Değişimi Kabul Etmek

İnsanlar değişir, ilgi alanları, yaşam tarzları farklılaşabilir. Ama geçmişteki bağlar üzerine kurulu bir ilişki, yeni temellerle yeniden şekillenebilir.
Eski arkadaşlıklar nostaljiye hapsolmak zorunda değil; birlikte yeni anılar da biriktirilebilir.

7. Fiziksel Mesafe Sorun Değil

Uzaktaki arkadaşlarla dijital yollarla bağ kurmak artık çok daha kolay bir hale geldi.
Sesli/görüntülü konuşmalar, birlikte dizi/film izlemek gibi şeyler mesafeyi azaltabilir.

Yeni arkadaşlıklar için:

Yetişkinlikte yeni arkadaşlar edinmek, gençlik yıllarına kıyasla daha zorlayıcı olabilir çünkü doğal sosyalleşme alanları (okul, üniversite gibi) azalır. Ama bu imkânsız değil — sadece biraz daha bilinçli çaba gerektirir.

1. Açık ve Gönüllü Ol

Yeni insanlarla tanışmak için zihinsel olarak açık olmak önemlidir.
“Ben zaten kimseye güvenemem / anlaşamam” gibi düşünceler yerine, “Bakalım bu kişiyle ortak yönlerimiz var mı? / Bu kişiye güvenilir mi?” gibi yaklaşmak gerekir.

2. Ortak İlgi Alanlarına Yönelmek

Kurslar (yabancı dil, resim, seramik vs.), spor salonları, gönüllülük faaliyetleri gibi ortamlar arkadaşlık kurmak için idealdir.
Bu tür yerlerde zaten bir ortak noktanız olur, sohbet başlatmak kolaylaşır.

3. Mevcut Bağlantıları Canlandırmak

Tanıdığınız ama çok yakın olmadığınız eski okul arkadaşları, eski iş arkadaşları, komşular… Onlarla yeniden bağlantı kurmayı deneyebilirsiniz.
“Nasılsın, uzun zamandır konuşmadık” gibi bir mesajla sohbet başlayabilir.

4. İnisiyatif Alıp İlk Adımı Atmak

Yeni tanıştığın birine “Bir kahve içmek ister misin?” ya da “Birlikte bu etkinliğe gidelim mi?” demek bazen yeterli olabilir.
Herkesin arkadaşlığa ihtiyacı var ama çoğu kişi ilk adımı atmakta çekingen davranıyor.

6. Kendini Tanıtmayı Öğrenmek

İnsanlar sizi tanımadan yakınlaşamaz.
Hoş bir sohbet ortamında kişisel bazı yönlerini paylaşmak, karşı tarafın da açılmasını sağlar.

7. Zaman Tanımak ve Sabırlı Olmak

Yeni arkadaşlıkların gelişmesi zaman alır. İlk görüşmelerde mükemmel uyum olmayabilir.
“Hemen çok yakın olmalıyız” baskısı kurmamak ilişkilerin doğal akışına yardımcı olur.

8. Gönüllülük ve Topluluk Çalışmaları